Apple Watch 7 VS Garmin Fenix 5X

Aslında çok anlamlı bir karşılaştırma değil; hem biri markanın son ürünü, diğer markanın modelinin üzerine 2 seri daha üretildi. Hatta karşılaştırma değil de iki saatin aynı anda kullanımı sonrası birlikte değerlendirilmesi diyebiliriz. Zira Michael Jordan’dan da kimse beyzbolda, basketboldaki performansını beklememişti, tabii bir de durumu MJ’e sormak lazım; ya yeteri kadar zamanı olsaydı ya da baştan beri basketbol yerine beyzbolu tercih etmiş olsaydı!

“Saatsiz kalma ama saatin de esiri olma” fikrini motto olarak benimseyen bir koşucu olarak tarifleyebilirim kendimi. 1 saatlik bir koşu boyunca kendimle, nefesimle, etrafla ve koşu ile bir kavgam olmazsa herhalde ancak 2-3 kere bakarım saatime. Bilimsel ve akademik yanımdan gelme bir veri toplama, sınıflama, değerlendirme, işleme ve karşılaştırma düşkünlüğüm olduğunu yadsıyamam ki bu yazıya vesile olan yanım da o. Ancak cerrah oluşumun natürüme katkısı ile veri düşkünlüğünü kabul edilebilir sınırlarda tutma yeteneğim de var. Daha net bir şekilde anlatmam gerekirse, bir sonraki adımımda bana faydası olacak verileri seçip geri kalanını aksesuar olarak tutmayı yeğliyorum. Sayfalarımda fazladan satır ve kafamda karmaşa yaratacak verileri, tabiri caizse sonuca götürmeyen, bal yapmayan arı kıvamındaki bilgileri cebime atmamayı becerebildiğim yaşlarımdayım artık.  Ne mutlu bana ki 35 yaşımdan sonra aldığım güncelleme ile yeni sürümümde, kontrol manyaklığını kontrol severliğe evriltebilmeyi becerdim. Bir güzelleme de kendime; nicelerini gördüm ki onlarca denemeye rağmen ilk sürümlerinden zerre ileri gidemediler.

Kıssadan hisse, veri ve bilgi ile bağı bu şekilde olan ve 2012 yılından beri devam ettiği koşu hayatının önemli bir kısmını Garmin Fenix 5X (GF5X) (Şu anda GF7 serisi piyasaya çıktı.) ile geçirmiş olan ben, 2 hafta önce gündelik hayatta Apple Watch 7 (AW7) (AW son jenerasyon) kullanmaya başladım. Bunun sonucunda tüm ihtişamı ile sol kolumdan düşmeyen GF5X, yeri geldiğinde oyuna giren bir joker oyuncu gibi, komodinimin ilk çekmecesinde koşuya çıkmamı beklemeye başladı son 2 haftadır. Bugün yaptığım  oyuncu değişikliği sırasında “ikisini de aynı anda oynatayım da bir bakayım sonuca” dedim ve karşınıza bu girizgahı ile yazmaya başladığım değerlendirme/karşılaştırma yazısı çıktı. Detaylı teknik veriler yerine günlük/sportif kullanımla alakalı pratik bilgiler sunmaya çalışacağım, zira teknik karşılaştırma vs. ulaşılması en kolay olanı. Bu nedenle bundan sonra okuyacaklarınızın  bir kısmı objektif ve reel iken bir kısmı subjektif ve tamamen yazarın alışkanlıkları ile şekillenmiştir ancak korkmayın metin içinde, ikisi arasındaki ayrımı rahatlıkla fark edeceksiniz.    

Dizayn/Tasarım

AW7: Her şeyi ile stil sahibi,  tasarım bir İtalyan deri ayakkabı şıklığında ya da bisikletlerin Brompton’una benzetebiliriz. Kadrandan taşan tek şey saatin sağ üst tarafındaki kontrol tekeri (digital crown). Onun hemen altında mikrofon ve onun da altında bir kontrol düğmesi mevcutken ekranın sol tarafında sadece hoparlör bulunmakta. Saatin arka yüzünde ise ışıklı, yanar döner EKG ve  kan oksijen seviyesi sensörleri mevcut. Bu kadar şık tasarıma sahip bir saati, çizilme ve hırpalanma ihtimalinin yüksek olduğu zorlu koşullarda kullanmaya cesaret etmek biraz zor açıkçası.  Su ve toz geçirmezliği olduğu vurgulansa da (Editör Notu: AW7 için bahsedilen WR50 su geçirmezlikten öte kısmi şartlarda suya kısmi dayanım gibi düşünülebilir.) saatler süren, yağmur çamur içinde geçen antrenman ve yarışlarda AW7 kırılgan yapısı ile sahibini üzebilirmiş imajı taşımıyor desem yalan söylemiş olurum (Editör Notu: Çizilir :)).

GF5X : Her şeyi ile güvenilir ve bir o kadar da yakışıklı. 6 serisinde daha da genişleyen kadran ve ekrana sahip olan Fenixgiller yuvarlak yapısı ile gerçekten çok çekici (aşırı subjektif yorum içermektedir). Kadranın sol tarafında 3 ve sağ tarafında 2 adet, çıkıntılı  kontrol düğmesi dosta güven, düşmana korku salıyor adeta. Bununla birlikte kadran ve ekran camı materyali modelden modele değişiklik gösterse de kullanılan hiçbiri saatin heybetinden ve güvenilir duruşundan ödün vermiyor. Çelik kasalı GF5X ile yaklaşık 4 yıllık kullanımda ufak tefek kasa çizikleri haricinde kozmetik bir sorun yaşamamış olmam da yukarıdaki ifadelerimin abartılı olmadığını doğruluyor. Kasanın arka tarafında ise kalp ritmini ölçen sensörler yeşil yeşil yanıp sönüyor.

Sonuç: Tasarım ve dizayn, “herkes kimsenin zevkine karışamaz” söyleminden ötürü çok tartışmalı bir konu olsa da her iki saatin de farklı tarzlarda ve çok şık olduğunu belirtmem gerekiyor. Ancak GF5X daha kaslı, kuvvetli ve güçlü yapısı ile her tür ortamda rahatlıkla ve kırıp dökmekten korkmadan takacağınız bir saat imajı çizerken AW7 gayet elegan ama bir o kadar da zorlu koşullarda yormaya kıyamayacağınız bir parça. Benim tercihimi sorarsanız, her ikisinin de yeri ayrı derim.

Günlük Kullanım

AW7: Tam bu iş için dizayn edilmiş. 4 senedir kolumda duran GF5X’i neredeyse tamamen saate bakmak için kullanmışken AW7’yi tam bir akıllı saat olarak kullanıyorum. Kadran ve ekran için onlarca stilde ve onlarca renkte seçenek mevcut. Bu seçenekler içinden bazılarında ekrandaki veri menülerini değiştirmek de mümkün; yani ekranda neyi görmek isterseniz onu ayarlayabiliyorsunuz. Menüler arası geçiş kolaylığı ve hızı çok iyi. Kullanılabilen uygulamalar ve uygulamaların stabilitesi gayet yeterli. Alarm, antrenmanlar, anımsatıcılar, borsa, ev takibi, fotoğraflar, harita, hesap makinası, kamera, kronometre, mesaj, sağlık uygulamaları vs. vs. saatte kullanılabilen uygulamalardan bazıları. Mesajları takip etmek bir yana saatten telefon konuşması yapmak, tüm ön yargılarımı yıkan bir deneyim oldu diyebilirim. İstediğiniz uygulama ile ilgili ister sesli ister titreşimli uyarı alabilmek önemli bir artı. Sağlık ile ilgili veri ve takip sistemlerini ayrı bir başlığa bırakmakla birlikte burada anmamam ayıp olacaktı. Bir detay da şarj konusu ile ilgili. Standart kullanımda yaklaşık 2 gün kullandığım AW7 yaklaşık 1-1,5 saat gibi çok kısa bir sürede %100 şarj oluyor.

GF5X: Maalesef ki günlük kullanımdaki kısıtlılığını ve zorluklarını AW7 kullanımından sonra anlayabildim. AW7de bahsettiğim özelliklerin pek çoğu mevcut ancak kullanım kolaylığı için aynı şeyi söyleyemeyeceğim. Mesaj takibi, hava durumu görebilme, dünya saatleri, altimetre-barometre,  gün doğumu ve gün batımı saatleri, günlük aktivite miktarı ve son antrenman bilgileri ana ekrandan takip edilebilen verilerden bazıları. Ancak telefon ile eşleşme gerektirenlerde maalesef sorun yaşanıyor ve uzun dönemde aktif olarak kullanılmıyor. Bununla birlikte Garmin ürünlerinde de kadran ve ekran için sınırsız sayıda seçenek mevcut. Sınırsız sayıdaki seçenek arasından tarzınıza uyanı seçebilirsiniz ancak seçtiğiniz dizaynda kadranda görmek istediğiniz verileri özelleştiremeyeceğinizi hatırlatmam gerekli (Editör Notu: Özelleşiiir, hem bizde senkronize sorunu da yaşanmıyor doktor :)). Yine renk değişikliği de ekran/kadran tasarımlarının sadece bazılarında mevcut. Şarj, GF5X’in en önemli artısı. Haftada 3-4 antrenman (toplam 6-7 saat) ile standart günlük kullanımda 10 günden önce şarj etme ihtiyacım olmadı. Bu nedenle ne kadar sürede tam şarj olduğunu hatırlamıyorum bile.

Sonuç: Günlük kullanımda AW7 tartışmasız önde. GF5Xin bitirdiği yerde AW7 daha yeni başlıyor.

Antrenman Sırasında Kullanım/Veri Ekranları

AW7: Bisiklet, dış ortamda koşu, fitness, fonksiyonel antrenman gibi bir dizi antrenman çeşidi arasından seçim yapılabiliyor. Tüm antrenman çeşitlerinde ara yüzler önceden hazırlanmış ve değiştirilmeye açık değil. Yani kısaca Apple ürünlerinin her birinde olduğu gibi AW7de de kişiselleştirilebilir ekranlar yok. Onun yerine kullanıcı için, üretici tarafından tasarlanmış sabit ekranlar mevcut. Cümle olumsuz gibi görünse de fikrim öyle değil çünkü AW7de veri ekranları kullanım kolaylığı açısından pek de bir düzenleme ihtiyacına fırsat vermiyor.

Dış ortam koşu antrenmanı sırasında takip edilen verilerin  süre, kalp hızı, anlık ve ortalama pace ve mesafe ile kısıtlı olması üzücü. Tek tuşla “lap” oluşturulabiliyor ancak önceden ayarlanmış lap mesafeleri maalesef yok.  Bununla birlikte bu ekran haricindeki iki ekrandan birinde müzik kontrolü, diğerinde ise antrenman bitirme/duraklatma gibi opsiyonlar mevcut. Dikkatimi çeken en önemli artısı kalp hızı verisinin doğruluğu idi. AW7de, GF5X ile kullandığım Garmin göğüs bandının verileri ile birebir aynı verileri elde ettim. Oysa ki GF5X in bilekten nabız ölçümleri reel verilerin 10-20 vuru/dakika altında kalıyordu. Tabii bu verilerin 160 ortalama ve 181 maksimum kalp hızlı bir antrenmanda olduğunu vurgulamam gerekir. Daha yüksek hızlardaki doğruluğun nasıl olduğunu deneyip görmek gerekli.

Bir detay da antrenman kaydı amacı ile kullanım sırasında pil tüketimi. %58 şarj ile başladığım antrenmanı (ekranı  sadece 1 kez deneme amacı ile açarak) %47 ile tamamladım.  

GF5X:  İç mekan-dış mekan; koşu, bisiklet, triatlon, fonksiyonel antrenman vs. için önceden yapılmış tanımlamalar mevcut. Tüm tanımlı egzersiz çeşitlerinde istediğiniz kişiselleştirmeyi yapabilme konusunda alabildiğine özgürsünüz. Ne desem az kalır, anlatılmaz yaşanır. Kişiselleştirilebilme, 2-3 veya 4 verili onlarca ekran yaratabilme, egzersiz veri ekran rengini belirleyebilme,  rota takip edebilme, haritayı görüntüleyebilme vs. Tartışmaya gerek bile yok. GF5X bu konuda tek kelime ile efsane. Menüler arasında geçiş/gezinme kolaylığı ise cabası. GF6 serisinde Spotify güncellemesi ise AW7nin son şansını yerle bir etmiş gibi görünüyor.

Koşu sırasında anlık ve ortalama cinslerinden hız-pace, geçen sğre, anlık kalp hızı (bilekten veya göğüs bandı ile), harita, harita ile önceden yüklenmiş rota takibi, yükseklik kazanımı, vertikal hız, kadans, hava sıcaklığı, pusula, altimetre, barometre gibi sınırsız sayıda veriyi görebilmek mümkün. Ekranlar arası geçiş kolay ve bir süre işlem yapılmadığında önceden ayarlı ilk ekrana dönüyor olması güzel bir özellik. Hem tek düğme ile hem de önceden belirlenmiş mesafelerde “lap” oluşturmak mümkün.

Pil süresini tartışmak anlamsız gibi. Yukarıda AW7 verisini verdiğim antrenmanda 3-4 kere ekranı açıp veri kontrol etmeme rağmen GF5Xin şarjı %84’ten %78’e geriledi.

Sonuç: Tartışmaya gerek yok. Tartışmaya çalışana burun kıvırır, dudak bükerim. GF5X derim ve sonraki başlığa geçerim. (Editör notu: Baya bir konuya da girmemişsin ama sana katılıyorum :))

Kaydedilen ve Sonradan İncelenebilen Veriler:

AW7:     Fitness uygulaması üzerinden yapılmış egzersizin verilerine ulaşmak mümkün, aktarım tabii ki kablosuz ve  sorunsuz. Egzersizi yaptığınız gün içinde verilere saatten de ulaşabiliyorsunuz ancak ertesi gün veriler saatten ulaşılmaz hale geliyor.  Fitness uygulamasında seçtiğiniz kişilerle antrenman bilgilerinizi de paylaşabiliyorsunuz. Tüm veriler aşağı kaydırılır tek ekran üzerinden görülebiliyor. Toplam süre, mesafe, harcanan aktif ve toplam kalori, yükseklik bilgileri (çıkılan inilen ve net yükseklik), ortalama kadans ve kalp atış hızı, ortalama pace ilk bakışta göze çarpanlar. Bununla birlikte her km.deki pace ve (koşu sırasında oluşturursanız) her lapdeki pace takip edilebilen verilerden. Kalp atış hızı diyagramı, koşu rotası ve koşu sırasındaki hava durumu da görülebilecek son veriler. Otomatik lap sadece 1 kilometrelik, onun dışında antrenman sırasında istediğinizde tek tuş ile lap oluşturabiliyorsunuz.

GF5X:  Garmin Connect aracılığı ile antrenman ile ilgili tüm veriler, antrenman sonrasında görülebiliyor; aktarım kablosuz ve sorunsuz. Bununla birlikte tüm antrenmanlara herhangi bir zamanda saatten de ulaşmak mümkün. Toplam mesafe-süre, ortalama pace, toplam yükseklik kazanımı ve harita ile koşu rotası ilk planda göze çarpan veriler. Hız, pace ve süre verilerinde hareket halinde iken, ortalama ve maksimum alt verileri mevcut. Yine ortalama ve maksimum kalp hızı GF5Xin standart verilerinden. Toplam yükselme ve  iniş haricinde bulunulan minimum ve maksimum yükseklikler de kaydediliyor. Toplam kalori ve hava sıcaklığı da mevcut verilerden. Her kilometrenin ya da oluşturulan her lapin süresini ve paceini de görmek mümkün. Garmin Connect’te  pace, kalp hızı, performans durumu, tempo, adım uzunluğu , yerle temas süreleri ve sağ sol dengesi, yükseklik, sıcaklık, kalp hızı bölgelerinde geçirilen süre ve antrenmanın aerobik/anaerobik etkisi gibi oldukça detaylı diyagramların bulunduğu bir ekran bulunuyor. Garmin Connect koşu sırasında kullandığınız ayakkabının da kaydını tutarak ayakkabı ile koşulmuş toplam mesafe bilgisini de verebiliyor.

Sonuç: Garmin bu başlıkta, bir sporcu saati olmanın avantajını net bir biçimde kullanıyor ve  5 kişilik bir futbolcu ekibinin karşısında, tam saha basketbol maçına çıkmış profesyonel basketbol takımı gibi görünüyor. Net ve ön yargıdan arınmış bir şekilde GF5X.

Veri Doğruluğu

AW7: AW7yi bir kere kurun ve sonra sadece kolunuza takın. Veri doğruluğu, netliği mükemmel. Tekrar sıfırlama, kalibre etme ihtiyacı yok. G5FX’in nabız bandı ile aldığı nabız verilerini bilek sensörleri ile elde ediyor, üstelik G5FX’in bilek sensörlerinin nabız bandından 10-20 vuru/dk saptığı bir dünyada. Pace, süre, hız, harcanan kalori gibi veriler G5FX ile birebir (artı eksi %10). Hava sıcaklığı, nem, yükseklik gibi verilerde GF5Xten çok üstün, hem de hiç kalibrasyon gerektirmeden.

GF5X: Maalesef bazı konularda hayal kırıklığı. Belli süreler ile sıcaklık, yükseklik, pusula gibi başlıklarda kalibrasyon gerektiriyor. Yoksa 24 Ocak’ta lapa lapa kar yağarken 11 C ortalama sıcaklık verisi ile karşınıza çıkabiliyor. Keza Lodos etkisi ile dalgaların yüzünüze vurduğu Dalyan-Bostancı hattındaki sahil koşusunda minimum yükseklik bilgisini 45 m olarak kaydedebiliyor. (Editör Notu: Koldaki sıcaklık sensöründen ölçtüğü için öyle oluyor 🙂 Aslında daha çok kolda değilken ortamın gerçek sıcaklığını ölçmek için kullanıyorum ben onu. İnternetin olmadığı ortamda. Fenix serileri telefonla eşleşerek anlık hava durumu bilgisi verebiliyor bu arada. Yükseklik değişimleri genelde cihazdaki outdoor hava değişimlerini takipte de kullanılan barometreden dolayı maalesef.)

Sonuç: AW7 kesinlikle bu başlıkta ön planda. Hem GF5Xin “ben varım” dediği alanlarda uygun ve doğru veriyi sağlıyor hem de G5FX’in (çeşitli nedenler ile) sınıfta kaldığı veri başlıklarında tam not alıyor.

Sağlık Takibi/Performans Verileri

AW7: Özellikle son nesil akıllı saatindeki en vurgulanan özelliklerinden birisi AW serisinin. Günlük aktivite takibi ve bu başlıktaki sesli, titreşimli uyarılar koruyucu sağlık önlemleri ve bütüncül sürdürülebilir sağlık açısından oldukça faydalı. Harcanan kalori, çıkılan kat, yürüme mesafesi, kalp hızı, adım sayısı, ayakta duruş süresi , adım uzunluğu, yürüme hızı gibi veriler ilk planda göze çarpanlar. Tüm bu saydığım verilerin günlük-haftalık-aylık-6 aylık ve yıllık detaylarını görmek mümkün. AW7, GF5Xden farklı olarak ritmi takip etmekle kalmıyor, tek derivasyonlu EKG ile gizli kalmış ve  fark edilmeyen ritim problemlerini de saptayabiliyor. Bilekteki sensörler aracılığı ile kandaki oksijen seviyesini de ölçüyor. Uyku takibi, günlük-haftalık-aylık ve 6 aylık uyku takibinizi yapmanıza da olanak sağlıyor. Pratik kullanımı konusunda şüphelerim olsa da el yıkama süresi, gürültü takibi ve yürüme dengesi takibi (düşme riski algılama) de AW7nin sağlık uygulamalarından. Tüm bu verilerin pek çoğunu saatten, tamamını telefondan takip etmek mümkün. Bir hekim olarak da vurgulamam gerekir ki ileride akıllı saat teknolojisinin ulaşabileceği noktanın en önemli mimarlarından Apple.

GF5X: AW7den geri kalır yanı yok. Saat aracılığı ile günlük aktivite verilerini (yürüme mesafesi, çıkılan kat, harcanan kalori) takip edebilmek mümkün. Yine saatten kalp hızı anlık olarak görülebiliyor. Bunun haricinde Garmin Connect aracılığı ile sağlık ile ilgili yön gösterebilecek pek çok veriye ulaşmak mümkün. Kalp hızı (dinlenme ve maksimum), stres seviyesi, günlük yoğun dakikalar, adım sayısı, harcanan kalori miktarı,  ve bu verilerin 7 günlük ortalamaları tek ekranda görülebilirken tüm bu verilerin günlük-haftalık-aylık-yıllık kayıtlarına ulaşmak mümkün. Ayrıca takvim üzerinden seçilecek herhangi bir gün için, yukarıda bahsedilen verilerin kaydı da (sayısal ve diyagram olarak) bulunabiliyor. Yine uyku verisi de takip edilebilen verilerden. G5FX’deki güzel özelliklerden biri de her bir veri için toplum ortalamasının hangi diliminde bulunduğunuzu göstermesi. Garmin sağlık yanında performans istatistikleri ile de bu başlığa  ağırlığını koyuyor. Antrenman durumu, VO2 maksimum, antrenmanın aerobik/anaerobik etkisi, işlevsel eşik gücü, laktat eşiği performans konusunda takip edilebilecek veriler.

Sonuç: Sağlıklı bir yaşam sürmek ve bunun için akıllı saat desteği almak istiyorsanız adres net AW7. Bununla birlikte sportif alanda  veri bağımlıları için GF5X vazgeçilmez. Ciddi antrenmanlar yapan ve amatörlükten  profesyonelliğe göz kırpan  (en azından duygusal olarak) bir sportif hayata sahipseniz GF5X sizin için biçilmiş kaftan. Ancak haftada 2  antrenman yaparım, spor hayatımda tatlı su balığıyım diyorsanız karar size kalmış; her 2 saatte tatmin eder.

SON SÖZ

Hayatta asla “asla asla deme” sözünü unutmam dediğim her sefer çuvalladım 😊 AW7’de bu “asla” telaffuzlarımdan birinin subjesi  oldu diyebilirim. Günlük kullanım, tarz, dizayn, teknoloji, sağlık uygulamaları konusunda denecek tek söz yok. GF5X ise son 4 yıldır hem günlük hayatta hem de spor hayatımda vazgeçilmez dostum. AW7nin gelişi ile birlikte günlük hayatta GF5X’i zorlamanın çok da gerekli olmadığına karar versem de arada bir o yakışıklılığını kolumda görmek istiyorum; klasik araba merakı gibi bir şey bu sanırım. Konu antrenman takibine gelince duruşum çok belli. Hem veri çeşitliliği, hem uzun şarj süresi, hem de dayanıklı yapısı ile GF5X açık ara önde. Ama Nike ile yaptığı işbirliği, verilerin doğruluğu ve esas hedeflediği alan olmamasına rağmen, benim gibi önyargı havuzundan zar zor çıkan birini bile denemeye ikna edip bu yazıyı yazdırabildiği için AW serisinin ileriye yönelik sporcu saati konseptinde planları olduğunu düşünüyorum

Hamiş
Saatsiz kalma ama saatin de esiri olma.
Verinin amaca yönelik olanı karar, kalabalık yığını yaratanı zarar.               
Kontrolcü olmak güzel, kontrol manyağı olmak değil.

Sporla kalın.

Yazan Run.Bo: Cem Arıtürk